کاربرد توزیع تصادفی قطعات نمونه در مطالعه فلور، شکل زیستی و کورولوژی (مطالعه موردی: جنگل هشتاد پهلو)

سابقه و هدف: جنگل‌های زاگرس به عنوان وسیع­ترین منطقه جنگلی ایران به لحاظ تنوع گیاهی دارای اهمیت وی‍ژه­ای می‌باشد. شناخت پوشش گیاهی زیربنای مطالعات اکولوژیکی، مدیریت و حفاظت گونه‌های گیاهی یک منطقه محسوب می‌شود. با توجه به اهداف مطالعه، نوع پوشش گیاهی، تنگناهای فنولوژیک و تاکسونومیک و امکانات مادی و اجرایی مطالعات تنوع پوشش گیاهی به روش‌های گوناگونی انجام می­گیرد، در این میان یکی از روش‌های متداول، روش پیمایش زمینی است. هدف از این پژوهش بررسی توانایی قطعات نمونه چند اندازه‌ای اصلاح شده ویتاکر با توزیع کاملاً تصادفی در تیپ‌های مختلف رویشی در شناسایی پوشش گیاهی جنگل است.    مواد و روش ها: در این راستا منطقه هشتاد پهلو در استان لرستان به مساحت 8072 هکتار انتخاب شد. جهت بررسی و شناسایی پوشش گیاهی، ابتدا با جنگل گردشی چهار تیپ گیاهی بلوط خالص، بلوط به همراه کیکم، تیپ آمیخته­ای از دافنه، گون و راناس، و تیپ علفزارهای مناطق مرتفع مورد شناسایی قرار گرفت سپس به منظور شناسایی گونه های گیاهی تعداد 21 قطعه‌نمونه چند اندازه‌ای ویتاکر به مساحت 250 مترمربع به صورت کاملاً تصادفی در هر تیپ مستقر گردید. در هر قطعه نمونه گونه‌های گیاهی با استفاده از منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند هم‌چنین بررسی شکل زیستی گیاهان و کوروتیپ آن­ها به ترتیب بر اساس روش رانکایر و تقسیم­بندی نواحی رویشی زهری انجام شد. طبقات حفاظتی عناصر گیاهی موجود در منطقه نیز بر اساس طبقه‌بندی IUCN و Red data book of Iran مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که در منطقه موردمطالعه تعداد 211 گونه گیاهی متعلق به 165 جنس و 45 خانواده وجود دارد. بزرگ‌ترین خانواده ازلحاظ تعداد گونه خانوادهCompositae  با تعداد 28 گونه، (27/13%) می‌باشد. بررسی انتشار جغرافیایی فلور منطقه نشان داد که بیش‌ترین پراکنش جغرافیایی متعلق به ناحیه ایرانو- تورانی با 80گونه (91/37%) و ناحیه ایرانو-تورانی و مدیترانه‌ای با 55 گونه (6/26%) می‌باشد. در بین گیاهان موجود در منطقه به ترتیب تروفیت‌ها با 88 گونه (9/43%)، ژئوفیت‌ها با 43 گونه (43/21%)، کامفیت‌ها با 25 گونه (2/13%)، همی کریپتوفیت ها با 18 گونه (57/9%) و فانروفیت ها با 15 گونه (1/8%) مهم‌ترین شکل‌های زیستی منطقه را تشکیل می‌دهند. نتیجه گیری: مقایسه نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه‌ای که به روش پیمایش زمینی در منطقه هشتاد پهلو انجام گرفته بود  نشان داد که روش توزیع تصادفی قطعات نمونه در تیپ‌های مختلف گیاهی ضمن مدیریت و صرفه جویی در زمان و هزینه از توان بالایی برای جمع‌آوری و شناسایی غالب گونه‌های منطقه برخوردار است.